1. Pater Noster, qui es in caelis
- Grecki: Πατὴρ ἡμῶν, ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς
Tłumaczenie: Ojcze nasz, któryś jest w niebie.
Znaczenie:
To wstępne wezwanie ustanawia intymną i synowską relację z Bogiem, nazywając Go „Ojcem”. W łacinie Pater wyraża zarówno autorytet, jak i czułość. W języku greckim Πατὴρ przekazuje tę ojcowską bliskość. Wzmianka o tym, że Bóg jest „w niebie” (caelis, τοῖς οὐρανοῖς), uznaje Jego transcendencję, nie jako fizyczną odległość, ale jako Jego boską majestatyczność i wszechobecność.
2. Sanctificetur nomen tuum
- Grecki: Ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου
Tłumaczenie: Święć się imię Twoje.
Znaczenie:
To wyrażenie pragnienie, aby imię Boga było uznawane, czczone i chwalone jako święte. W łacinie sanctificetur jest trybem łączącym w stronie biernej, co wyraża pragnienie, aby ludzkość uczestniczyła w tym uświęceniu. W greckim czasownik Ἁγιασθήτω ma tę samą siłę i oznacza, że świętość Boga powinna być odzwierciedlana na świecie.
3. Adveniat regnum tuum
- Grecki: Ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου
Tłumaczenie: Przyjdź królestwo Twoje.
Znaczenie:
To wezwanie prosi, aby Królestwo Boże – rozumiane jako Jego władza i sprawiedliwość – w pełni objawiło się na świecie. W łacinie adveniat podkreśla aktywne przyjście tego Królestwa, podczas gdy w greckim Ἐλθέτω oznacza pilne wezwanie do boskiej interwencji w historii ludzkości.
4. Fiat voluntas tua, sicut in caelo et in terra
- Grecki: Γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ γῆς
Tłumaczenie: Bądź wola Twoja, jako w niebie, tak i na ziemi.
Znaczenie:
To zdanie podporządkowuje wolę ludzką woli Bożej, uznając, że posłuszeństwo wobec Boga przynosi prawdziwy pokój i harmonię. W łacinie fiat to silny czasownik oznaczający boskie polecenie, podczas gdy w greckim Γενηθήτω podkreśla działanie, aby wola Boga była aktywnie realizowana we wszystkich sferach.
5. Panem nostrum quotidianum da nobis hodie
- Grecki: Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον
Tłumaczenie: Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj.
Znaczenie:
To prośba uznaje Boga za dostawcę wszystkich naszych potrzeb, zarówno materialnych, jak i duchowych. W łacinie quotidianum odnosi się do codziennego chleba, podczas gdy greckie słowo ἐπιούσιον (tłumaczone jako „ponadistotny” lub „nadprzyrodzony”) może również odnosić się do duchowego pokarmu, jakim jest Eucharystia.
6. Et dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris
- Grecki: Καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν
Tłumaczenie: I odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom.
Znaczenie:
Ten wers podkreśla związek między przebaczeniem Bożym a ludzkim. W łacinie debita odnosi się do długów moralnych i duchowych. W greckim ὀφειλήματα ma podobne znaczenie, ale może również oznaczać wykroczenia. Ta prośba wzywa nas do naśladowania Bożego miłosierdzia w naszych relacjach z innymi.
7. Et ne nos inducas in tentationem
- Grecki: Καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν
Tłumaczenie: I nie wódź nas na pokuszenie.
Znaczenie:
Ta modlitwa prosi Boga, aby nie pozwolił, byśmy ulegli próbom, które mogą nas od Niego oddzielić. Zarówno w łacinie inducas, jak i w greckim εἰσενέγκῃς podkreślana jest boska rola ochronna przed złem.
8. Sed libera nos a malo
- Grecki: Ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ
Tłumaczenie: Ale nas zbaw ode złego.
Znaczenie:
Modlitwa kończy się prośbą o wyzwolenie od zła, które w greckim (πονηροῦ) może oznaczać zarówno zło w ogóle, jak i Złego (Szatana). W łacinie libera podkreśla zbawczą interwencję Boga, który uwalnia nas spod władzy zła i prowadzi do odkupienia.
Ta analiza ukazuje głębię modlitwy Ojcze nasz, pokazując, jak obejmuje ona całe chrześcijańskie życie: uwielbienie, prośbę, pokutę i nadzieję.
