Powiązane artykuły
Wprowadzenie: Słowo, które rozdarło niebo
„Wykonało się” (J 19,30).
Trzy słowa wypowiedziane z Krzyża.
Trzy słowa, które rozbrzmiewają w głębi ludzkich dziejów.
Trzy słowa, które zamykają całą misję Chrystusa.
Jezus – ukrzyżowany, cierpiący, zdradzony, upokorzony, wyśmiany… a jednak zwycięski. W ostatniej chwili swojego ziemskiego życia, donośnym głosem, który nie tylko rozdarł zasłonę Świątyni, ale i ciemności grzechu, Syn Boży woła: „Wykonało się”.
Ale co to naprawdę znaczy? Co się wykonało? Dlaczego te słowa mają taką moc i pozostają aktualne również dziś? W tym artykule zapraszam Cię do wejścia ze mną w samo serce tajemnicy naszej wiary: tajemnicy odkupienia. Razem przyjrzymy się pochodzeniu tego wyrażenia, jego biblijnemu i liturgicznemu kontekstowi, jego teologicznemu znaczeniu i duszpasterskiej sile dla naszego codziennego życia.
I. Co oznacza „Wykonało się”?
W oryginale greckim to słowo brzmi τετέλεσται (tetelestai) – termin, który nie oznacza jedynie końca czegoś, lecz że coś zostało doprowadzone do pełni, do doskonałego spełnienia. To nie westchnienie porażki, lecz okrzyk zwycięstwa. Jezus nie mówi: „Wszystko stracone”, ale: „Do końca wypełniłem misję powierzoną Mi przez Ojca”.
Okrzyk spełnienia
Tetelestai było używane w świecie grecko-rzymskim w różnych kontekstach:
- W handlu oznaczało, że dług został w pełni spłacony.
- W kulcie – że ofiara została przyjęta i dopełniona.
- W wojsku – jako okrzyk triumfu po zwycięstwie.
- W sztuce – by oznaczyć, że dzieło zostało ukończone perfekcyjnie.
Wszystkie te znaczenia łączą się w Krzyżu:
Jezus spłacił nasz dług, złożył doskonałą ofiarę, pokonał grzech i w pełni zrealizował dzieło miłości.
II. Pochodzenie i kontekst biblijny
Słowa „Wykonało się” pojawiają się wyłącznie w Ewangelii św. Jana, który w szczególny sposób ukazuje królewską godność i pełną świadomość Jezusa w czasie Męki.
Jan pisze:
„Potem Jezus, świadom, że już wszystko się dokonało, aby się wypełniło Pismo, rzekł: ‘Pragnę’. Stało tam naczynie pełne octu. Nałożono więc na hizop gąbkę pełną octu i podano Mu do ust. Gdy Jezus skosztował octu, powiedział: ‘Wykonało się’. I skłoniwszy głowę, oddał ducha.” (J 19,28–30)
Ta scena głęboko odwołuje się do Psalmu 22, który zaczyna się od słów: „Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił?” i kończy się frazą, którą można przetłumaczyć jako: „On to uczynił” albo „To się dokonało”. Jezus cytuje ten Psalm nie tylko z powodu bólu, ale by pokazać, że wszystko dzieje się zgodnie z Bożym planem zbawienia.
III. Głębokie znaczenie teologiczne
1. Doskonała ofiara
W Starym Testamencie ofiary świątynne były tymczasowe i niepełne. Co roku arcykapłan składał krew dla przebłagania za grzechy ludu. Na Krzyżu jednak Chrystus ofiaruje siebie raz na zawsze (por. Hbr 9,12), jako Baranek bez skazy, wypełniając w pełni to, co dawne rytuały jedynie zapowiadały.
„Jedną bowiem ofiarą uczynił na zawsze doskonałymi tych, którzy są uświęcani.” (Hbr 10,14)
2. Pełne posłuszeństwo Ojcu
Jezus nie przyszedł czynić własnej woli, ale wolę Ojca (por. J 6,38). Całe Jego życie było aktem miłości i posłuszeństwa, które osiąga szczyt na Krzyżu. Tam, w cierpieniu i wolności, oddaje wszystko – aż po ostatnie tchnienie.
Posłuszeństwo Chrystusa nie jest zniewoleniem, lecz miłością do końca.
3. Zwycięstwo nad grzechem i śmiercią
„Wykonało się” oznacza, że grzech został pokonany, a ludzkość pojednana z Bogiem. Śmierć nie ma już ostatniego słowa. Została przemieniona od wewnątrz.
Chrystus zerwał kajdany, które nas zniewalały. Teraz jesteśmy wolni, by żyć jako dzieci Boże.
IV. Przesłanie duszpasterskie na dziś
1. Dla tych, którzy czują się na dnie
Czułeś się kiedyś bez wyjścia? Jakby wszystko było stracone? Jezus także znał opuszczenie. Ale nie przestał ufać. I zawołał: „Wykonało się”.
To słowo jest dla cierpiących, walczących, zniechęconych. Jezus nie uciekł od Krzyża: przyjął go, przeżył i odkupił. I uczy nas czynić to samo, łącząc nasz ból z Jego.
2. Dla tych, którzy szukają sensu życia
Wielu dziś żyje bez celu. Jezus pokazuje, że każdy ma misję, sens. Życie na wzór Jego to realizacja powołania do miłości – aż do końca.
3. Dla tych, którzy boją się śmierci
Chrystus stanął wobec śmierci, by ją przemienić. Ona nie jest już otchłanią, lecz bramą do życia wiecznego. „Wykonało się” to słowo nadziei: ból przeminie, chwała pozostanie.
V. Liturgia i Tradycja: pamięć o dokonanym dziele
Za każdym razem, gdy sprawujemy Eucharystię, ofiara Krzyża staje się obecna. Jezusowe „Wykonało się” odnawia się w sposób sakramentalny.
W Wielki Piątek to wołanie znajduje się w centrum liturgii. Obnażony ołtarz, Pasja, adoracja Krzyża – wszystko prowadzi nas do tej decydującej chwili. Nie jako tragedii, lecz jako godziny chwały.
Ojcowie Kościoła widzieli w tych słowach wypełnienie całej historii zbawienia. Św. Augustyn pisał:
„Wszystko, co zapowiedzieli prorocy, co zapowiadały ofiary i czego oczekiwali sprawiedliwi – teraz się spełniło.”
VI. A teraz? Żyjmy jako odkupieni
„Wykonało się” to nie tylko słowo do rozważania – to wezwanie do innego życia:
- Z wdzięcznością, bo zostaliśmy umiłowani aż do końca.
- Z ufnością, bo nawet w cierpieniu Bóg ma plan.
- Z misją, bo także my mamy coś do wypełnienia – nasze powołanie do świętości.
Chrystus wypełnił swoją część. Teraz my jesteśmy zaproszeni, by odpowiedzieć – wiarą, czynami, całym sercem.
Zakończenie: Echo, które nie milknie
Okrzyk z Kalwarii nie był słabym westchnieniem, lecz wiecznym echem Bożej miłości.
„Wykonało się” to nie koniec tragedii, ale początek nowego stworzenia. Grzech został przebaczony, zasłona rozdarta, Niebo otwarte.
Także dziś – wśród kryzysów, wątpliwości i cierpienia – musimy na nowo usłyszeć ten głos:
Chrystus już zwyciężył. Wykonało się.
Teraz żyjmy jako odkupieni, dźwigajmy nasz krzyż – z oczyma utkwionymi w zwycięstwo.
Chcesz przeżyć tę pełnię życia?
Pragniesz, by Twoje życie miało swoje własne „Wykonało się”?
Więc kochaj jak Chrystus, walcz jak Chrystus, oddaj się jak Chrystus.
I pewnego dnia, gdy przyjdzie Twoja godzina, także będziesz mógł powiedzieć z pokojem i ufnością:
Ojcze, misja wypełniona. Wykonało się.
