Kiedy słyszymy słowo „egzorcyzm”, większość z nas myśli o dramatycznych scenach z filmów lub o historiach opętań wymagających interwencji kapłana upoważnionego przez Kościół. Jednak niewielu katolików wie, że Kościół, w swojej wielowiekowej mądrości, włączył rytuały egzorcyzmów do wielu celebracji sakramentalnych. Istnieje egzorcyzm, który niemal wszyscy otrzymaliśmy, ale o którym mówi się bardzo mało: egzorcyzm w rycie małżeństwa według dawnego Rytuału Rzymskiego.
Egzorcyzm w małżeństwie?
Tak! Choć dziś jest to mało znane, tradycyjna liturgia małżeńska—przed reformami liturgicznymi XX wieku—zawierała specjalne modlitwy o ochronę nowożeńców przed wpływami demona oraz o ich przyszłe życie rodzinne. Te egzorcyzmy nie były tak spektakularne jak te odprawiane w przypadkach opętań, ale spełniały kluczową rolę: chroniły małżonków przed wpływem złego ducha i wzywały łaski Bożej, aby ich małżeństwo było płodne i święte.
Ten rytuał obejmował gorliwe błagania do Boga o oddalenie wszelkiej złej mocy od nowego domu i od relacji między mężem a żoną. W pewnym sensie ten małżeński egzorcyzm był deklaracją duchowej walki: Kościół wiedział, z doświadczenia, że diabeł nienawidzi małżeństwa, ponieważ jest ono obrazem jedności Chrystusa z Jego Kościołem (Ef 5,25-32), i że będzie próbował je zniszczyć na wszelkie możliwe sposoby.
Małżeństwo a walka duchowa
Małżeństwo chrześcijańskie to nie tylko kontrakt cywilny czy relacja oparta jedynie na uczuciach. Jest to sakrament, widzialny znak Bożej łaski, a więc staje się stałym celem ataków złego ducha.
Już w Księdze Rodzaju zły duch próbował zniszczyć jedność małżeńską. To w małżeństwie Adama i Ewy zasiał niezgodę, grzech i oddzielenie od Boga. I nadal czyni to dziś, promując rozwody, niewierność, egoizm oraz ideologie próbujące na nowo zdefiniować małżeństwo według czysto ludzkich kryteriów, ignorując jego boską naturę.
Dlatego w tradycyjnej liturgii Kościół modlił się wyraźnie o Bożą ochronę małżonków, świadomy, że ich jedność nie będzie łatwa i że będą nieustannie narażeni na pokusy świata, ciała i diabła.
Na czym polegał egzorcyzm w rycie małżeństwa?
Dawny Rytuał Rzymski zawierał specjalne modlitwy błagalne, proszące Boga o uwolnienie małżonków od wszelkich złych wpływów. W szczególności błogosławiono obrączki i pannę młodą, czyniąc znaki krzyża i odmawiając formuły egzorcyzmu.
Jednym z najważniejszych momentów było błogosławieństwo obrączek. Nie były one jedynie symbolicznymi przedmiotami, ale znakami więzi pobłogosławionej przez Boga. Modlitwa brzmiała:
„Błogosław, Panie, ten pierścień, który przekazujemy w Twoje imię. Obdarz tego, kto go nosi, niezachwianą wiarą i stałą wiernością Twojej woli.”
W dawnej formie rytu odmawiano modlitwy, aby diabeł nie miał władzy nad panną młodą, aby była wierna, czysta i silna w swoim powołaniu. Modlono się również o płodność małżeństwa oraz o Bożą ochronę nad dziećmi, które miały się narodzić z tej jedności.
W niektórych lokalnych obrzędach błogosławiono nawet próg nowego domu małżonków, prosząc, aby był to dom pokoju, do którego zło nie ma dostępu.
Dlaczego ten egzorcyzm zniknął z małżeństwa?
Po reformie liturgicznej po Soborze Watykańskim II wiele z tych modlitw zostało usuniętych z nowego rytu małżeństwa. Głównym powodem była zmiana podejścia do liturgii: preferowano język bardziej pozytywny, skoncentrowany na łasce i miłości Bożej, zamiast na walce z siłami zła.
Nie oznacza to jednak, że duchowe zagrożenie zniknęło. Przeciwnie, dziś małżeństwo jest bardziej niż kiedykolwiek narażone na ataki duchowe. Kryzys rodziny, zamieszanie wokół tożsamości i roli mężczyzny i kobiety, pogarda dla wierności małżeńskiej pokazują, że walka duchowa jest bardziej aktualna niż kiedykolwiek.
Czy można powrócić do tego rytu?
Choć egzorcyzm małżeński nie jest już częścią nowego rytu, małżonkowie mogą i powinni prosić o Boże błogosławieństwo i ochronę przed złem. Niektóre sposoby, aby to uczynić, to:
- Poświęcić małżeństwo Najświętszej Maryi Pannie i św. Józefowi, prosząc ich o wstawiennictwo i ochronę.
- Poprosić kapłana o błogosławieństwo domu, szczególnie przy użyciu wody święconej i modlitw uwolnienia.
- Używać sakramentaliów, takich jak pobłogosławione medaliki i woda święcona w domu.
- Poprosić kapłana o tradycyjne błogosławieństwo obrączek, nawet jeśli nie jest to częścią nowoczesnej ceremonii.
- Modlić się wspólnie codziennie, zwłaszcza odmawiając Różaniec, który jest potężną bronią przeciwko złemu duchowi.
- Żyć intensywnie życiem sakramentalnym, często przyjmując Eucharystię i korzystając z sakramentu spowiedzi, aby być silnym wobec pokus.
Wniosek: Egzorcyzm potrzebny w naszych czasach
Małżeństwo to święte powołanie i duchowa walka. Nawet jeśli egzorcyzm małżeństwa nie jest już częścią nowoczesnej liturgii, potrzeba Bożej ochrony pozostaje. Kościół uczy nas, że diabeł nie przestał atakować małżeństwa i rodziny, a my, jako katolicy, musimy być tego świadomi i prosić o Bożą łaskę, aby żyć naszym powołaniem z wiernością i miłością.
Jeśli myślałeś, że nigdy nie otrzymałeś egzorcyzmu, teraz wiesz, że w twoim małżeństwie – lub w małżeństwie twoich rodziców czy dziadków – Kościół modlił się o uwolnienie od złego ducha. I choć forma liturgiczna się zmieniła, walka wciąż trwa. Dlatego nie możemy zapominać, że każde chrześcijańskie małżeństwo jest twierdzą, którą trzeba bronić Bożą łaską.